Ze hebben dan misschien een sterkere economie en meer dynamiek op de
arbeidsmarkt, op sociaal gebied zijn de Amerikanen Neanderthalers. Wie in de
Verenigde Staten aan de onderkant van de arbeidsmarkt belandt, kan hulp van
de overheid vergeten. En wie zijn baan verliest, staat moederziel alleen.

Dat is althans het beeld dat in Europa graag wordt verkondigd. Een
Europese minister die de uitkeringen verlaagt, de koopkracht van minima
bedreigt of het ontslagrecht wil versoepelen, krijgt steevast het verwijt
van ‘Amerikaanse toestanden’ naar zijn hoofd. In Europa zijn we toch
beschaafder?

Maar hoeveel beschaafder precies? Sinds afgelopen donderdag valt dat exact te
kwantificeren. Bij de nieuwste uitgave een OESO-studie naar lonen en
uitkeringen heeft de club van dertig geïndustrialiseerde landen een virtueel
rekenmachientje gevoegd. Daarmee valt per land te berekenen hoeveel een
werknemer na belasting van zijn bruto loon overhoudt, en hoe hoog zijn
uitkering is bij ontslag.

De OESO is uiterst grondig te werk gegaan. Getrouwd of ongetrouwd, het
inkomen van de partner, wel of geen kinderen, het valt allemaal te variëren.
En dat voor alle dertig landen en maar liefst 150 inkomensgroepen. Wie van
plan is in het buitenland een uitkering te gaan trekken, kan op de
OESO-website precies berekenen in welk land dat het meeste oplevert.

Voor een ongehuwde, kinderloze jan modaal zou dat land wel eens aan de andere
kant van de Atlantische Oceaan kunnen liggen. Volgens de OESO-rekenmachine
bedraagt de werkloosheidsuitkering van zo’n werknemer in de VS 62 procent
van het voorheen verdiende netto loon. Dat is meer dan in veel Europese
landen. In Duitsland houdt een alleenstaande modale werknemer na ontslag 60
procent over. In Groot-Brittannië is het slechts 40 procent.

Zelfs in het sociale Zweden is de uitkering voor zo’n werkloze volgens
de OESO niet hoger dan in de VS. Frankrijk en Nederland zijn wel iets
genereuzer voor hun modale werklozen dan de Amerikanen.

Maar in de VS zijn ze dan weer veel aardiger voor modale werknemers. De
inkomstenbelasting is er lager dan in Europa dus als de werknemer gewoon
naar zijn werk blijft gaan, houdt hij meer over. Van een modaal bruto loon
komt in de VS 77 procent netto in de zak van de werknemer terecht. In Europa
is dat zonder uitzondering een stuk minder.

Ook aan de onderkant van de arbeidsmarkt zijn de Amerikanen guller dan het
cliché wil. Een gezin met kinderen dat van een half modaal inkomen moet
leven, betaalt in de VS per saldo negatieve belasting. Het netto loon ligt
daardoor 36 procent boven het bruto loon! Nergens in Europa is de overheid
zo vrijgevig voor arme werknemers.

De uitkering voor die groep bedraagt 64 procent van het netto loon. Dat
is minder dan in de Europese landen, maar dat verschil komt grotendeels door
de relatieve hoogte van het netto loon in de VS. Ten opzichte van het bruto
loon van de arme werknemer bedraagt de uitkering bijna negentig procent,
hetzelfde percentage als in Frankrijk. Amerikaanse toestanden? Het lijkt
daar Europa wel.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl